Vanaf 1982 hou ik (Magda van Dijk-Rijneke) mij bezig met de Handleeskunde. Vanaf die tijd las ik vele boeken en verhalen over mijn voorgangers, de pioniers in dit vak. Zij waren ook werkelijk pioniers die de Handleeskunde in Nederland op een wetenschappelijke manier naar buiten wilden brengen. De Handleeskunde werd toen nog beschouwd als iets occults. Van enkele heb ik een boek*) in mijn kast staan bij mijn verzameling Handleeskunde boeken (ca.250).

Met hun drive, enthousiasme, doorzettingsvermogen, maar vooral ook met grote liefde voor dit boeiende vak, gaven zij consulten, cursussen, lezingen en schreven boeken. Met grote bewondering wil ik deze collega-pioniers in het zonnetje zetten.


Korte levensbeschrijving van Julius Spier (1887-1942) als psychochiroloog en auteur.

tekst Magda van Dijk-Rijneke

* boek  Worden wie je bent

Op 25 april 1887 werd Julius Spier geboren in Frankfurt am Main in Duitsland en hij was van Joodse afkomst.

Op 14-jarige leeftijd begon hij een stage bij de handelsonderneming Beer-Sontheimer, waar hij zich opwerkte tot hogere functies. Spier trouwde met een niet-joodse vrouw Hedwig Rocco in 1917. Hij kreeg twee kinderen, Ruth geboren in 1918 en Wolfgang in 1920. Julius en Hedwig scheidden in 1935 en Hedwig behield de kinderen..

Toen hij al 25 jaar bij de handelsonderneming werkte ging hij zich meer interesseren in de filosofie, psychologie en in de kunst van het handlezen en begon deze te bestuderen. In 1927 gaf hij zijn beroep op.

Hij volgde een medische en psychiatrische opleiding. Daarna begon hij een tweejarige opleiding tot analytisch psycholoog te volgen bij Carl Gustav Jung in Zürich.

In de loop der jaren maakte hij wel duizenden afdrukken en ging deze bestuderen, hun vormen en lijnen.

Meer dan 20 jaar werkte hij aan zijn eigen methode die erop gericht was het werk van psychiaters overbodig te maken.

Door het geven van handlezingen overtuigde Spier Jung van de validiteit van de studie van de hand. Jung was onder de indruk van de handlezer en bemoedigde zijn werk, echter met die gedachte dat het lezen van de hand hoofdzakelijk intuïtief was.

Spier verhuisde naar Berlijn en introduceerde in 1929 een Jungische vorm van handlezen, die hij psychochirologie ging noemen. Als psychochiroloog richtte hij een praktijk op die zeer succesvol werd. Hij gaf ook cursussen in de kunst van het handlezen.

Vanaf de jaren 1930 doceerde hij de psychochirologie aan artsen en psychologen in Berlijn en Zürich.

De psychochirologie verspreidde zich over de hele wereld.

In het archief van het Joods Historisch Museum (JHM) in Amsterdam staat een handafdruk van Julius Spier 's linkerhand, gemaakt op 26 april 1938.

Uiteraard putte Spiers benadering van de studie van de hand sterk uit zijn psychoanalytische achtergrond en legde hij veel nadruk op de voortdurende invloeden van het gezin en het vroege leven op onze ontwikkeling als individu. Hij zag het doel van een handanalyse als een middel om het individu te bevrijden van sociale en omgevingsinvloeden die onze ware ontwikkeling hebben geremd of onderdrukt.

 

Handafdruk van Julius Spier 's linkerhand, gemaakt op 26 april 1938.

1939 emigreerde Spier naar Nederland op de vlucht voor het naziregime. In Amsterdam hervatte hij met succes zijn praktijk en cursussen en had vele studenten.

In augustus 1939 reisde Spier naar Engeland en werd verliefd op Hertha Levi en wilde met haar trouwen. Door allerlei toestanden van die tijd is dat niet gebeurd. Vermoedelijk heeft Spier een kopie van zijn aantekeningen of manuscript Kinderhände aan Levi toevertrouwd en zij heeft het laten vertalen.

In 1944 werd het boek The hands of children gepubliceerd en Spiers gedachtegoed werd in de Engelstalige landen geïntroduceerd. Dit boek is vele malen herdrukt en nog steeds te koop.

Spiers manuscripten

Julius Spier maakte, voordat hij boeken wilde schrijven, een lange wel 30jarige voorzichtige studie van de Psychochirologie.

In de jaren 1939 tot 1942 schreef Spier in Amsterdam het manuscript ‘Worden wie je bent’ als basisstudie..

Het oorspronkelijke manuscript was al in het Duits geschreven met als titel ‘Kinderhände’. Dit manuscript werd in het Engels vertaald met als titel 'The Hands of Children', dat postuum in 1944 werd gepubliceerd.

Zijn manuscripten waren echter nog niet af, helaas stierf hij voordat  zijn eerste boek 'Handen van Kinderen'  werd gepubliceerd. Spier had zich namelijk voorgenomen een trilogie te gaan schrijven, met twee andere delen ook over de psychologie van de hand en met werk over de studie van de handen van geesteszieken.

Bij elke handanalyse concentreerde Spier zich meestal op tekenen van onderdrukking of abnormale psychoseksuele ontwikkeling bij het kind, zodat neurose, stress en interne conflicten op latere leeftijd konden worden vermeden.

Veel van zijn interpretaties en onthullende inzichten zijn op dat gebied beschreven. Ook lijnformaties die op psychologische onderdrukking in het vroege kinderleven wezen en zelfs lijnformaties die op ongunstige omstandigheden in het foetale leven duidden.

Ondanks de limitatie van een puur psychische benadering van de hand en de nogal  “creatieve” duidingen die hij voor sommige Chirologische kenmerken had, is er veel in Spiers werk dat stimulerend en tot nadenken stemt.

Hij wilde niet het ouderwetse handlezen met de bevindingen van D'Arpentigny, Desbarolles en andere handlezers van de 'nieuwe chirologie' van de negentiende eeuw, herzien. Het werd een serieuze en wetenschappelijke benadering die alles te danken had aan zijn psychoanalytische achtergrond en zijn eigen innovaties.

Spier was één van de meest originele bijdragers aan de studie van de hand en is ook één van de belangrijkste voor de wetenschappelijke validatie van de psychologische interpretatie van de patronen van de hand.

In februari 1941 ontmoette hij de joodse vrouw Etty Hillesum (1914-1943) en hij ging een belangrijke rol in haar leven spelen als leraar, Chirologische therapeut, vriend en minnaar. Spier moedigde haar aan om dagboeken te schrijven.

Door haar dagboeken en haar 1e boek Het verstoorde leven, die pas in 1981 door uitgeverij de Haan werd gepubliceerd, is Spier weer in de belangstelling gekomen. Zijn Engelse boek “The hand of children’ werd in het Nederlands vertaald en door uitgever De Haan in 1982 uitgegeven

 

De dagboeken van Etty Hillesum (1914-1943) werden in 1981 gepubliceerd onder de titel ‘Het verstoorde leven’ en behoren tot de belangrijkste Nederlandse ooggetuigenverslagen van de Tweede Wereldoorlog. In de dagboeken beschrijft Hillesum haar dagelijks leven tijdens de Duitse bezetting. Daarin staat niet de Jodenvervolging centraal, maar het innerlijke leven van de schrijfster zelf.

 

Professor Julius Spier van het Berlijns Instituut voor Handlijnkunde geeft een consult, 1930.

15 september 1942, overleed Spier aan longkanker, kort voordat de Gestapo hem wilde deporteren naar het doorgangskamp Westerbork en van daaruit naar het concentratiekamp Auschwitz. 

Het graf van Julius Spier ligt bij de prachtige graftuin Zorgvlied in Amsterdam, (graf nr. 13-III-0052),

 

Bronnen:

Jung, Julius Spier, and Palmistry: Jung Journal: Vol 14, No 1 (tandfonline.com)

Was de minnaar van Etty Hillesum een charlatan?

Worstelen met een handlezer

De psychochiroloog Julius Spier en de handleeskunde in het interbellum

De Goeroe Julius Spier

*) Boeken

Worden wie je ben, Julius Spier

Interbellum, De psychochiroloog Julius Spier van Alexandra Nagel.

Tekst:  Magda van Dijk-Rijneke chiroloog en oprichter van de School der Universele Handleeskunde (1990).